کد مطلب:233415 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:262
اختلاف چرا
یا عبدالعزیز، جهل القوم و خدعوا عن آرائهم؛
«ای عبدالعزیز! این مردم نادانند و در آرای خود فریب خورده اند» [1] .
بدیهی است كه هیچ قومی بدون پیشوا باقی نمی ماند [2] لزوم امامت یكی از مستقلات عقلی است و كمال آن در رهبران الهی است. رهبری كه اطاعتش بر همه امت لازم، حكمش در همه ی امور نافذ و كلامش فصل الخطاب باشد. در غیر این صورت اختلاف و تفرقه روز به روز افزوده خواهد شد و دنیا و آخرت همه، به فساد و تباهی كشیده خواهد شد. قرآن كریم می فرماید:
«انما أنت منذر و لكل قوم هاد» [3] ؛ ای پیامبر! فقط تو، بیم دهنده هستی و البته برای هر گروهی هدایت كننده ای است.
از جمله عوامل مهم تباهی جوامع و فرو پاشی نظامها، وجود اختلاف در میان افراد و طوایف آنها، و از همه مهمتر اختلافات علمی و نظری موجود در میان بزرگان و رؤسای جامعه است.
[ صفحه 28]
با اندكی تأمل در تحولات و دگرگونی های جوامع در طول تاریخ روشن می شود كه ریشه بیشترین آنها به اختلافات فكری و اعتقادی بر می گردد و روشن است كه بر طرف كردن چنین اختلافاتی در توان دانشمندان بشری نیست، بلكه برای این كار عالمی مقدس لازم است كه علاوه بر احاطه ی علمی بر تمام افكار و ضمایر، از عصمت الهی نیز برخوردار باشد تا هیچ گونه نقصی در او یافت نشود و او كسی نیست جز امام معصومی كه از ناحیه ی خدای متعال منصوب شده است. در این مورد نیز تردیدی نیست كه هر گاه مردم به امام علیه السلام مراجعه نموده و از او كسب تكلیف كنند، در امور آنها دخالت كرده، اعمال حاكمیت و رفع اختلاف می كند.
در راستای امر هدایت امت، امام و حجت الهی، عامل رفع اختلاف در بین مردم است. در گزارشی هشام بن حكم درباره ی مناظره اش با عمر و بن عبید بصری، به امام صادق علیه السلام چنین عرض می كند: به آن مرد مخالف گفتم: خداوند اعضا و جوارح تو را، بی رهبر رها نكرده و برای بدن تو یك مركز فرماندهی قرار داده تا در آنچه نسبت به آن شك و تردید داری درست را از نادرست به تو بنمایاند، اما تو می پنداری همان خداوند حكیم، این مردم را در حیرت و شك و سرگشتگی و اختلاف رها می كند و امام و پیشوایی برای ایشان قرار نمی دهد تا در هنگامه ی حیرت و تردید به او مراجعه كنند! [4] .
كاملا روشن است كه وقتی اندیشه مردم از درك مطلبی در كتاب خدا ناتوان است، باید برای كلام حضرت حق از سوی او معلم و مفسری آگاه باشد تا مردم را راهنمایی نموده و راه گشای مشكلات گشته، اختلافات را از میان بردارد و حقایق را عیان سازد. [5] .
[ صفحه 29]
«ای عبدالعزیز! این مردم نادانند و در آرای خود فریب خورده اند» [1] .
بدیهی است كه هیچ قومی بدون پیشوا باقی نمی ماند [2] لزوم امامت یكی از مستقلات عقلی است و كمال آن در رهبران الهی است. رهبری كه اطاعتش بر همه امت لازم، حكمش در همه ی امور نافذ و كلامش فصل الخطاب باشد. در غیر این صورت اختلاف و تفرقه روز به روز افزوده خواهد شد و دنیا و آخرت همه، به فساد و تباهی كشیده خواهد شد. قرآن كریم می فرماید:
«انما أنت منذر و لكل قوم هاد» [3] ؛ ای پیامبر! فقط تو، بیم دهنده هستی و البته برای هر گروهی هدایت كننده ای است.
از جمله عوامل مهم تباهی جوامع و فرو پاشی نظامها، وجود اختلاف در میان افراد و طوایف آنها، و از همه مهمتر اختلافات علمی و نظری موجود در میان بزرگان و رؤسای جامعه است.
[ صفحه 28]
با اندكی تأمل در تحولات و دگرگونی های جوامع در طول تاریخ روشن می شود كه ریشه بیشترین آنها به اختلافات فكری و اعتقادی بر می گردد و روشن است كه بر طرف كردن چنین اختلافاتی در توان دانشمندان بشری نیست، بلكه برای این كار عالمی مقدس لازم است كه علاوه بر احاطه ی علمی بر تمام افكار و ضمایر، از عصمت الهی نیز برخوردار باشد تا هیچ گونه نقصی در او یافت نشود و او كسی نیست جز امام معصومی كه از ناحیه ی خدای متعال منصوب شده است. در این مورد نیز تردیدی نیست كه هر گاه مردم به امام علیه السلام مراجعه نموده و از او كسب تكلیف كنند، در امور آنها دخالت كرده، اعمال حاكمیت و رفع اختلاف می كند.
در راستای امر هدایت امت، امام و حجت الهی، عامل رفع اختلاف در بین مردم است. در گزارشی هشام بن حكم درباره ی مناظره اش با عمر و بن عبید بصری، به امام صادق علیه السلام چنین عرض می كند: به آن مرد مخالف گفتم: خداوند اعضا و جوارح تو را، بی رهبر رها نكرده و برای بدن تو یك مركز فرماندهی قرار داده تا در آنچه نسبت به آن شك و تردید داری درست را از نادرست به تو بنمایاند، اما تو می پنداری همان خداوند حكیم، این مردم را در حیرت و شك و سرگشتگی و اختلاف رها می كند و امام و پیشوایی برای ایشان قرار نمی دهد تا در هنگامه ی حیرت و تردید به او مراجعه كنند! [4] .
كاملا روشن است كه وقتی اندیشه مردم از درك مطلبی در كتاب خدا ناتوان است، باید برای كلام حضرت حق از سوی او معلم و مفسری آگاه باشد تا مردم را راهنمایی نموده و راه گشای مشكلات گشته، اختلافات را از میان بردارد و حقایق را عیان سازد. [5] .
[ صفحه 29]
[1] مرداد از «آرا» در اين جا انديشه و اعتقاد در مورد امامت است و در برخي از نسخ «أديانهم»آمده است (مرآة العقول 376 / 2) كه شايد در رساندن معنا و مقصود بهتر باشد.
[2] لابد للناس من أمير و فاجر...، نهج البلاغه، خطبه 40.
[3] رعد(13):7.
[4] «الكافي» 169 / 1، كتاب الحجة، باب الاضطرار الي الحجة.
[5] ... و أنزلنا اليك الذكر لتبين للناس ما نزل اليهم و لعلهم يتفكرون. نحل(16):44.... و ذكر (قرآن) را بر تو نازل كرديم تا آنچه به سوي مردم نازل شده براي آنها تبيين كني، شايد انديشه كنند.